Mỗi trẻ đều có khẩu vị và hành vi ăn uống riêng. Do vậy, ngay từ nhỏ cha mẹ cần quan sát để thấu hiểu thói quen ăn uống của con. Từ đó giúp bé cải thiện biếng ăn tốt hơn.
Mẹ cần hiểu rõ trẻ đang ở mức độ biếng ăn nào để tìm ra phương pháp cải thiện tình trạng biếng ăn ở trẻ tốt nhất.
Bảng đánh giá mức độ biếng ăn của trẻ
| MỨC ĐỘ BIẾNG ĂN | HIỂU HIỆN |
| Độ 1: Trẻ có xu hướng uống nhiều hơn ăn | – Trẻ thường đòi uống sữa, nước, không chịu ăn |
| Độ 2: Trẻ có vấn để về vị giác | – Trẻ thường không ăn nếu không cho trẻ ăn thứ gì mặn hoặc ngọt trước đó (bimbim, nước ngọt, bánh kẹo)
– Trẻ dễ bị no |
| Độ 3: Trẻ chậm hoặc trì hoãn bữa ăn | – Trẻ thường ngậm hoặc nhè thức ăn |
| Độ 4: Trì hoãn tâm lý trong bữa ăn | – Trẻ ăn nhiều khi trẻ vui
– Trẻ ăn khi không làm trẻ thỏa mãn hay hài lòng cái gì đó |
| Độ 5: Biếng ăn báo động | – Luôn từ chối thức ăn khi mới giới thiệu lần đầu
– Không hào hứng khi tới bữa ăn – Luôn tỏ ra không hài lòng với bữa ăn như: như tức giận, khóc, cáu gắt… – Không ăn khi không có Tivi/ điện thoại hay chỗ đông người – Trẻ chủ động không thử, thường là quay mặt đi |
Giải pháp để giải quyết tình trạng biếng ăn của trẻ theo từng mức độ
Mức độ 1: Trẻ có xu hướng uống nhiều hơn ăn
Nguy cơ làm giảm lượng ăn của bé, tạo cảm giác no cho bé, giảm chất lượng bữa ăn. Trẻ rơi vào mục này thường thích uống bằng bình, thích uống sữa hơn ăn, thích uống nước trắng hoặc nước có nhiều đường.
Giải pháp:
- Tập cho trẻ bỏ uống bằng bình, chuyển sang uống bằng cốc 2 quai hoặc bằng ống hút
- Giới thiệu thức uống trong bữa xế, tránh các bữa ăn chính
- Không cho trẻ uống nước/nước ép trái cây trong bình
Thời gian cải thiện biếng ăn mức độ 1: 1 tháng
Mức độ 2: Trẻ có vấn đề về vị giác
Có thể trẻ có xu hướng rối loạn vị giác tiêu biểu trong hành vi biếng ăn. Cha mẹ nên:
* Chia các loại thức ăn riêng ra.
* Tránh giới thiệu vị ngọt trước. Cho trẻ ăn các vị trung hòa (không quá lệch 1 vị như quá ngọt hoặc quá mặn) trong bữa ăn.
* Nếu sau 1 tuổi hạn chế lượng sữa bình là < 500ml
Thời gian cải thiện biếng ăn mức độ 1: 1-2 tháng
Mức độ 3: Trẻ ăn chậm hoặc trì hoãn bữa ăn.
Hành vi này là làm bữa ăn kéo dài, làm trẻ biếng ăn. Nguyên nhân là do trẻ không tập trung khi ăn.
Cha mẹ nên:
*Cho trẻ ngồi ghế ăn hoặc ăn trên bàn ăn của gia đình (trẻ từ 3 tuổi).
*Hạn chế các tác nhân gây mất tập trung như TV, ipad, đồ chơi.
Thời gian cải thiện biếng ăn mức độ 1: 1-3 tháng
Mức độ 4: Trì hoãn tâm lý trong lúc ăn
Các trẻ này thường nằm trong độ tuổi mà biểu hiện tính độc lập cao, phát triển các biểu hiện (nóng giận, dễ khóc, dễ vui) khi ăn.
Cha mẹ nên:
- Tránh các việc gây cho trẻ khó chịu khi bắt đầu bữa ăn
- Luôn hỏi bé: Con có muốn ăn món này, hay bây giờ chúng ta sẽ ăn tối nhé. Nghĩa là luôn cho trẻ biết trước trẻ sẽ ăn gì, tạo điều kiện cho trẻ cùng mẹ chuẩn bị bữa ăn.
- Khi trẻ có biểu hiện nóng dậy trong lúc ăn, nên kết thúc bữa ăn và cho trẻ bữa khác sau 30-45 phút.
- Cha mẹ nên kiên nhẫn với các trẻ phân loại ở mục này
Thời gian cải thiện biếng ăn mức độ 1: 1-3 tháng
Mức độ 5: Trẻ biếng ăn báo động
Các trẻ có biểu hiện chủ động từ chối, chủ động thích/không thích. Nguyên nhân thường là do cha mẹ vi phạm ngay từ đầu, cách cha mẹ cho trẻ ăn chưa phù hợp.
Cha mẹ nên:
- Kiên nhẫn giới thiệu lại
- Chủ động kéo trẻ vào bữa ăn bằng các hoạt động như tạo bữa ăn khác biệt hơn về màu sắc, cấu trúc, hoặc cho trẻ sắp dĩa hay thức ăn vào dĩa
- Hạn chế các tác nhân gây mất tập trung như TV, ipad, đồ chơi.
- Cho trẻ ăn riêng mỗi loại, khuyến khích trẻ chọn loại trẻ thích
- Bổ sung các vitamin A,C, D, nhóm B , kẽm và các thảo dược chuẩn hóa tạo cho trẻ cảm giác ăn ngon
- Cũng nên tư vấn chuyên gia dinh dưỡng trong trường hợp trẻ nhà bạn đang gặp tình trạng này
Thời gian cải thiện biếng ăn mức độ 1: 2-3 tháng
Thông thường cha mẹ chú ý các giải pháp trên và thay đổi dần cho trẻ thì khoảng 1-3 tháng trẻ có thể thay đổi hành vi theo hướng tích cực hơn. Nếu trẻ rơi các mức độ tuổi dưới 1 tuổi, thì cha mẹ nên kiên nhẫn giúp trẻ và thường trẻ hơn 1 tuổi – 3 tuổi thì những tác động thay đổi sẽ cải thiện nhanh hơn.
Đừng để biếng ăn kéo dài quá 4 tuổi, bởi sau 4 tuổi vị giác trẻ đi vào ổn định thì việc cải thiện biếng ăn sẽ mất thời gian hơn.
